Marża
Marża: 1. w znaczeniu ekonomicznym cena za usługi handlowe przedsiębiorstw handlowych; 2. w znaczeniu rachunkowym — różnica między ceną sprzedaży a ceną zakupu towaru. M. jest elementem składowym ceny. Wysokość m. powinna wystarczać na pokrycie kosztów przedsiębiorstwa i dawać zysk, który jest źródłem tworzenia funduszy na rozwój przedsiębiorstwa i na finansowanie bodźców materialnej zachęty dla jego załogi. Ważna funkcja społeczna m. polega na tym, że stanowi ona czynnik kultury handlu, ponieważ rozszerza lub ogranicza możliwości doskonalenia form i środków obsługi handlowej ludności, gdyż od m. jako źródła finansowania działalności handlowej zależy w zasadzie inwestowanie środków w rozbudowę sieci sklepów i w urządzenia ich lokali, stosowanie nowocześniejszej techniki sprzedaży i lepsze wynagradzanie pracowników za efektywniejszą pracę. Rozróżniamy m. hurtową i detaliczną, czyli przyznawaną od sprzedaży w handlu hurtowym i detalicznym w zależności od wysokości kosztów obrotu towarem na tych szczeblach handlu. Wysokość m. wynika jednak nie tylko z poziomu kosztów, ale także z ogólnych wytycznych polityki gospodarczej, określających kierunki wykorzystywania m. w charakterze zachęty, gdyż za pomocą normowania jej wysokości można sprzedaż określonego towaru popierać (np. książek) lub hamować (np. alkoholu) ew. kształtować neutralnie. M. może stanowić więc instrument oddziaływania na przebieg sprzedaży i ma duże znaczenie w polityce handlowej i w zarządzaniu handlem. Efektywne wykorzystanie m. wymaga, aby jej wysokość stosowana w określonych celach była optymalna i wynikała z rachunku ekonomicznego. W Polsce m. wyznacza się w zasadzie w określonej stawce procentowej do ceny detalicznej. Gdy sprzedaż towaru jest przeznaczona na zaopatrzenie produkcji m. wyznaczana jest w stawce procentowej do ceny hurtowej. W nielicznych przypadkach ustalane są kwotowe stawki m., tzn. w wysokości konkretnej kwoty dla określonej ilości towaru, np. w wartości sprzedaży 100 kg ziemniaków odmian późnych m. hurtowa wynosiła 8 zł, a detaliczna 20 zł. M. obowiązujące w Polsce określa się jako sztywne, w tym znaczeniu, że muszą być stosowane w ustalonej wysokości i nie mogą być zmieniane bez decyzji wyższej instancji do tego uprawnionej, i jako jednolite, obejmujące jedną stawką wiele artykułów lub duże grupy artykułów. W Polsce m. ustala Państwowa Komisja Cen, ale w zakresie branżowym: odzieży, tkanin i obuwia, minister handlu wewnętrznego jest uprawniony do różnicowania m. detalicznych, zależnie od aktualnych celów polityki handlowej. Może to jednak następować przy zachowaniu zgodności globalnej sumy m. zrealizowanych po zróżnicowaniu z globalną sumą m. detalicznych, wynikającą z ustaleń Państwowej Komisji Cen.
