Stopa procentowa
Stopa procentowa, stosunek sumy, którą płaci się za użytkowanie kapitału pieniężnego, do wielkości tego kapitału. S.p. ustalana jest najczęściej za wypożyczenie kapitału pieniężnego na okres roczny. Źródłem procentu jest wartość dodatkowa uzyskana przez kapitał zastosowany w produkcji, dlatego s.p. określa podział wartości dodatkowej między kapitał przemysłowy i kapitał pożyczkowy. Z tego względu górną granicę s.p. stanowi (poza przypadkami szczególnymi) przeciętna stopa zysku. S.p. może być różna w zależności od rodzajów i warunków pożyczek. Dla kapitalistycznego systemu gospodarczego największe znaczenie ma s.p. od kredytów bankowych oraz stopa dyskontowa ( dyskontowanie). W gospodarce tej przez manewrowanie wysokością s.p. (zwłaszcza przez centralne banki emisyjne przy udzielaniu kredytów refinansowych bankom handlowym, co natychmiast odbija się na wysokości s.p. od pożyczek udzielanych przez te ostatnie kapitalistycznym przedsiębiorcom) usiłuje się oddziaływać na poziom aktywności gospodarczej: obniżenie s.p. przy innych warunkach nie zmienionych ma podwyższyć zyski kapitalistów i ożywić koniunkturę, natomiast podwyższenie s.p. przez ograniczenie perspektywy zysków ma zmniejszyć aktywność gospodarczą. Doświadczenie pokazuje, że o ile podwyższanie s.p. rzeczywiście hamuje ekspansję kapitału przemysłowego, o tyle obniżanie jej w momentach stagnacji samo w sobie nie jest w stanie ożywić koniunktury. W gospodarce socjalistycznej procent od kredytów bankowych ma zupełnie odmienną treść ekonomiczną niż procent kapitalistyczny (-+ procent). Różnicowanie s.p. przy różnych rodzajach pożyczek bankowych ma na celu elastyczne oddziaływanie na gospodarkę przedsiębiorstw w kierunku oszczędnego wykorzystywania kredytów bankowych dla różnych rodzajów potrzeb gospodarczych.
