Hipoteka
Hipoteka, ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości związane z wierzytelnością i służące do jej zabezpieczenia. Przepisy o h. znajdują się w kodeksie cywilnym. H. polega na uprawnieniu wierzyciela do zaspokojenia zabezpieczonej hipotecznie wierzytelności z obciążonej hipotecznie nieruchomości z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (z wyjątkiem wierzycieli korzystających z mocy ustawy ze szczególnego uprzywilejowania). Zaspokojenie wierzyciela z nieruchomości obciążonej hipotecznie następuje przez sprzedaż nieruchomości, w trybie przewidzianym przepisami o sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Obciążona nieruchomość może stanowić własność dłużnika lub innej osoby (wyrażającej zgodę na zabezpieczenie wierzytelności dłużnika na należącej do niej nieruchomości). H. nie uprawnia wierzyciela do korzystania z obciążonej nieruchomości. Między h. obciążającymi tę samą nieruchomość istnieje określona hierarchia: h. ustanowiona wcześniej ma pierwszeństwo przed h. ustanowionymi później. Wierzyciel mający pierwszeństwo może wykorzystać swoje uprawnienia tak, jak gdyby inne, ustanowione później h. nie istniały. Ustanowienie h. następuje przez zawarcie umowy między wierzycielem a właścicielem nieruchomości i dokonanie wpisu do księgi wieczystej. Celem h. jest zatem zabezpieczenie i zaspokojenie oznaczonej wierzytelności z cudzej rzeczy nieruchomej z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi każdorazowego właściciela nieruchomości. H. podobna jest więc do -r zastawu. Przedmiotem h. — w odróżnieniu od zastawu —. są jednak tylko rzeczy nieruchome. W ustroju kapitalistycznym h. ma szerokie zastosowanie. Kredyt hipoteczny szczególnie szeroko rozwinięty jest w krajach Europy środkowej: w NRF, w Austrii i w Szwajcarii. W rolnictwie kredyt hipoteczny najczęściej zaciągany jest na zakup maszyn i narzędzi, na melioracje, na uprzemysłowienie gospodarstw. Kredyt hipoteczny na nieruchomościach miejskich służy przede wszystkim do zabezpieczania pożyczek udzielonych na budownictwo. Obecnie w Polsce h. ma zastosowanie bardzo ograniczone. H. jest wykorzystywana m. in. w akcji finansowania indywidualnego budownictwa mieszkaniowego.
